Historia kredytowa – czemu jest ważna i jak ją zbudować?

Co to jest historia kredytowa?

Historia kredytowa to inaczej mówiąc wszystkie informacje, które są dostępne na temat danej osoby o jej dotychczasowych zobowiązaniach finansowych. Bank czy inny pożyczkodawca sprawdza historię kredytową, by dowiedzieć się, czy faktycznie ktoś jest rzetelnym klientem i będzie spłacał swoją pożyczkę lub kredyt.

Historia kredytowa może być zarówno pozytywna i negatywna. Aby mieć pozytywną historię kredytową wystarczy wyrazić zgodę na przetwarzanie danych osobowych przez biuro informacji gospodarczej czy kredytowej po zakończeniu spłaty kredytu. Właściwie nie ma powodu, by tego nie robić, bo informacja o rzetelnej spłacie pożyczki będzie stanowiła dla każdej instytucji finansowej zachętę do pożyczenia nam pieniędzy. Wyjątkiem jest sytuacja, w której ktoś zaciąga impulsywnie bardzo dużo pożyczek. Nawet pomimo ich terminowej spłaty może to stanowić sygnał ostrzegawczy.

Instytucje, które zajmują się gromadzeniem informacji o spłatach kredytów w Polsce to BIG-i i BIK. Do BIG-ów, czyli biur informacji gospodarczych należą Europejski Rejestr Informacji Finansowej (ERIF), BIG InfoMonitor, Krajowy Rejestr Długów (KRD), Krajowe Biuro Informacji Gospodarczej (KBIG) i Krajowa Informacja Długów Telekomunikacyjnych (KIDT). Skąd takie rozdrobnienie i czym różnią się od siebie te instytucje? BIK, czyli Biuro Informacji Kredytowej działa na innych zasadach, niż BIG-i. BIK powstał z inicjatywy polskich banków, które chciały móc wymieniać między sobą informacje o niesolidnych dłużnikach. Funkcjonuje na podstawie prawa bankowego i gromadzi informacje pochodzące z banków, SKOK-ów, firm pożyczkowych i firm leasingowych. Natomiast BIG-i działają na podstawie ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych. Działają one podobnie do BIK-u, tyle że gromadzą dane z przeróżnych źródeł, takich jak dostawcy mediów, gminy i sądy, osoby fizyczne, banki, firmy pożyczkowe i przedsiębiorcy. BIK-i stanowią więc ułatwienie w ocenie rzetelności nie tylko dla dużych instytucji, ale też zwyczajnych ludzi.

Historia kredytowa to nie to samo co zdolność kredytowa, choć ma na nią wpływ.
Historia kredytowa jest miarą zaufania instytucji finansowych do klientów, a zdolność ogólną oceną tego, jaka jest ich zdolność spłaty zobowiązania. Zależy zarówno od historii kredytowej, jak i uzyskiwanych dochodów, miesięcznych wydatków i czynników osobowych, czyli wieku, stanu cywilnego i innych zmiennych.

Historia kredytowa a BIK

W historii kredytowej BIK można znaleźć informacje o:

• Danych osobowych klientów.
• Otwartych rachunkach kredytowych.
• Obecnych, trwających zobowiązaniach, w tym ich wysokości i terminach spłaty.
• Terminowości spłat danej osoby.
• Zadłużeniu.

Zazwyczaj historię kredytową sprawdza się przez BIK, czyli Biuro Informacji Kredytowej. Jeśli zaciągasz pożyczkę w banku to informacja o tym trafi do BIK-u niezależnie od twojej woli, przynajmniej na czas spłaty zobowiązania. Natomiast przy braniu pożyczki z innego źródła, na przykład firmy pożyczkowej, musisz się zgodzić na udostępnianie informacji o swoim zobowiązaniu w trakcie podpisywania umowy pożyczki. Bez tej zgody nie masz co liczyć na przyznanie chwilówki – bez niej pożyczkodawca nie będzie w stanie sprawdzić twojej historii kredytowej, nie będzie więc wiedział, czy może ci zaufać.

Jak zbudować pozytywną historię kredytową?

Pozytywna historia kredytowa na pewno pomoże instytucji finansowej wydać przychylną decyzję o pożyczeniu ci pieniędzy. Może też, choć nie musi, obniżyć koszt odsetek i prowizji, czyli pozwolić ci dostać pieniądze na lepszych warunkach. Dlatego warto zawczasu, szczególnie jeśli spodziewasz się, że będziesz kiedyś wnioskował o kredyt hipoteczny, zadbać o pozytywną historię kredytową. Przy tak długim i poważnym zobowiązaniu pozytywna historia może oznaczać oszczędności rzędu kilkudziesięciu tysięcy złotych. Lepiej będzie, jeśli kredyt hipoteczny nie będzie twoim pierwszym zobowiązaniem finansowym. Brak historii kredytowej jest niekiedy nawet gorszy, niż negatywna historia.

Jak zacząć budować historię kredytową? Możesz na przykład założyć kartę kredytową. Takie karty mają bezpłatny okres spłaty, co oznacza, że jeśli będziesz ją terminowo spłacać to za darmo zbudujesz pozytywną historię kredytową. Przed ubieganiem się o kredyt zamknij kartę kredytową, bo kwota przyznanego do niej limitu obniży twoją zdolność kredytową. Innym dobrym pomysłem jest wzięcie jakiejś rzeczy na raty. Często sklepy oferują promocje typu raty za 0 proc., przez co nie poniesiesz za tę usługę dodatkowych kosztów, budując tym samym pozytywną historię. Przy szukaniu takiej oferty zwróć koniecznie uwagę, czy wyrażenie 0 proc. dotyczy samych odsetek czy też RRSO, czyli Rzeczywistej Rocznej Stopy Oprocentowania, która pokazuje faktyczny koszt pożyczki w czasie, przez uwzględnienie prowizji i innych opłat.

Niestety, do zbudowania dobrej historii kredytowej nie wystarczy samo zaciągnięcie licznych kredytów czy pożyczek i terminowe ich spłacanie. Jeśli korzystasz z pożyczek zbyt impulsywnie i co miesiąc bierzesz chwilówkę, albo stale wykorzystujesz swój limit kredytowy na karcie kredytowej czy debecie, to możliwe, że pomimo ich terminowej spłaty pożyczkodawca uzna cię za ryzykownego klienta. W końcu co miesiąc wydajesz więcej, niż zarabiasz.

Najważniejsze znaczenia dla oceny twojej historii kredytowej ma zdecydowanie terminowość spłacania rat, a nie wysokość sumy zobowiązania czy wykorzystania limitów kredytowych.

Scoring kredytowy – co to jest? Jak sprawdzić historię kredytową?

BIK tworzy dla każdej osoby w bazie tzw. scoring, czyli punktową ocenę historii kredytowej. Scoring podaje się w skali od 1 do 100 punktów. Wylicza się go za pomocą szeregu równań matematycznych, które stanowią tajemnicę BIK-u. Im wyższy scoring – tym lepiej. Bank chętniej przyzna ci wtedy kredyt.
Scoring zależy od tego, jak bardzo twój profil wpisów do BIK-u pasuje do profilu klientów, którzy spłacali przyznane kredyty w terminie.

Jeśli chcesz się dowiedzieć, jaki masz scoring w BIK to wystarczy, że zarejestrujesz się w serwisie Biura Informacji Kredytowej i pobierzesz raport BIK na swój temat. Dowiesz się też z niego dlaczego otrzymałeś taką, a nie inną ocenę. Sporządzenie pojedynczego raportu kosztuje 39 zł. Dawniej scoring BIK był wyceniany w skali od 192 – 631 pkt., które były przedstawiane w formie gwiazdek. Scoring można inaczej nazywać też ratingiem kredytowym, ale tej nazwy zazwyczaj używa się wobec dużych podmiotów, takich jak banki czy całe państwa.

Swoją historię kredytową można sprawdzić w dowolnym Biurze Informacji Gospodarczej. Taka możliwość jest dostępna za darmo raz na pół roku na mocy ustawy. Wystarczy zarejestrować się w serwisie danego BIG-u i pobrać raport.